Harmonium

Zo, we zijn weer een leuke ervaring rijker! De eerste "Klassisk Lördag", de "Klassieke Zaterdag",  van het seizoen zit erop, met een kamermuziekconcert in de oude Wermlands Banken, we hadden werkelijk het gevoel in een kleine versie van Gringotts, uit de Harry Potter films, terecht te zijn gekomen. De kobolden ontbraken...

Deze week was cellist Jakob Koranyi te gast bij het orkest, hij speelde afgelopen donderdag een fantastisch concert van Shostakovitch. Het was de bedoeling dat hij ook zou spelen met musici van Wermlands Operan, en vóór de zomervakantie konden orkestleden werken voorstellen voor het programma. Het leek Richard erg leuk om Bagatelles (op. 47) van Dvorak te spelen: twee violen, cello, en een harmonium, het is ooit geschreven voor een kamermuziekavond ten huize van een vriend van Dvorak in Praag, die een harmonium had staan.

Dat betekende, dat er een klopjacht ontstond op een harmonium. Er werd er aanvankelijk wel één gevonden, maar die stond wel érg laag gestemd, waardoor het op stemming houden van een cello wel eens een groot probleem kon worden. In principe kon de harmoniumpartij wel op een gewone piano gespeeld worden, maar om nu voor één werk een vleugel naar de bank te transporteren... Uiteindelijk bleken er in Karlstad wel drie harmoniums te staan, allen in enigszins twijfelachtige conditie/stemming. Of ik eventueel op een electrische piano zouden kunnen spelen, met een harmonium-instelling?

Dat hebben we de eerste repetitie geprobeerd. Het beviel bijzonder slecht: ik hoorde de andere drie zowat niet, de klank mengde totaal niet met die van de strijkers, en bleef uitermate steriel. Crescendo of diminuendo op één toon, wat juist bij een harmonium zo leuk is, was totaal onmogelijk. De cellist bleek uiteindelijk helemaal geen probleem te zien in een lagere stemming van een harmonium, dus de volgende dag werd een harmonium naar de repetitieruimte gehaald. Ik heb daar uitgebreid zitten studeren, en had daarna flink spierpijn in de benen: tráppen dat ik gedaan heb! Hoe harder je trapt, hoe meer lucht je toevoert, dus hoe meer klank. Nou ja, tot op zekere hoogte. En als je niet trapt, diminuendo, en uiteindelijk stilte. Het duurde even voor ik doorhad hoe dat het beste ging.

De tweede repetitie dus met harmonium, en gelukkig was de pianostemmer inmiddels geweest om twee niet werkende toetsen te repareren (een bes heb je opvallend vaak nodig in g mineur...). Tijdens het concert op de bank hadden we dan ook nog de beste opstelling gevonden, en we hebben lékker zitten spelen. Voor Jakob bleek het ook nog eens de eerste keer te zjn dat hij met harmonium speelde, die had het ook naar zijn zin.

Toen hij hoorde dat we uit Nederland kwamen vroeg hij, of we Erwin Schiffer of Kati Sebestyen kenden. Ja, dus, vanuit het Tilburgs Conservatorium. Het waren familieleden van hem. Zijn moeder had bij Kati gestudeerd, in Brussel. En de naam Johan Lommelen kende hij ook vanuit Brussel. Voor de niet-ingewijden: dat was Richard's vioolleraar, die zó vréselijk veel voor ons gedaan heeft. Die Richard vertelde dat hij mij maar moest vragen hem te begeleiden op de Oskar Back wedstrijd, waarna we zijn blijven spelen samen. Zodat we het uiteindelijk aan Johan te danken hebben dat we het nu in Zweden zo naar onze zin hebben.

Het lijkt erop, dat dit concert voor mij nog een leuke nasleep gaat krijgen: wat ik verder deed qua werk. En toen ik meldde geen vaste baan te hebben, werd mij verteld dat ze een groot tekort aan pianisten hebben bij het orkest. De repetitor was ook al gestopt. Of ze me misschien konden bellen?